Son yıllarda, arka arkaya çıkan bazı kanunlar özellikle Yeni TTK, arka arkaya sıralanan hapis cezalarıyla, beni çok tedirgin etti. Bazı geceler rüyama bile girdi.

Sorum şu; Yeni TTK’ya göre ne yapmalıyız ki bu yaştan sonra “hapis cezası” gibi sevimsiz suçlamalara muhatap olmayalım? En önemli, şirket varlığı dışındaki, kişisel servetimizi kaybetmemek için ne yapmalıyız?

YANIT: En çok aldığımız soru bu..

Sizinle birlikte çok sayıda Hürriyet okurunun, sorusunu yanıtlamış olacağız.

Size ve sizin durumunuzda olanlara tavsiyemiz şu;

1. Yeni TTK yürürlüğe gerince, limited şirketinizi anonim şirkete çevirin.

2. Anonim şirketin yönetim kurulunu bir kişilik yapın ve ortak olmayan, güvendiğiniz birini yönetim kurulu üyesi olarak seçin.

Bu durumda;

– Anonim şirketin ileride karşılaşabileceği vergi ve sosyal sigorta primi borcu ve cezası nedeniyle 1 TL dahi sorumluluğunuz olmaz.

– Şirketin diğer borçlarından dolayı da herhangi bir sorumluluğunuz olmaz.

– Hapis ve diğer cezaların muhatabı da siz olmazsınız.

ŞİRKETE BORÇ VERMENİN CEZASI VAR MI?

– Yeni Türk Ticaret Kanunu ile ilgili eleştiriler, “ortağın şirkete borçlanması” konusunda yoğunlaştı ama “Ortağın şirkete borç vermesi” hiç gündeme gelmedi. Oysa borç verme gerçeği de var.

Bazı durumlarda (örneğin aybaşında ücretlerin ödenebilmesi, vadesi gelen bir senedin ödenmesi vb. durumlarda), şirkete (faiz vs. almadan) kısa süreli borç veriyoruz. Şirket vadesi gelen bir alacağını tahsil ettiğinde veya geliri olduğunda, verdiğimiz parayı alıyoruz. Yeni TTK’ya göre, bu olayın bir cezası var mı?

YANIT: Ortağın, faizsiz olarak şirkete kısa süreli borç vermesi olayında, Yeni TTK açısından cezalı bir durum ya da yasal bir engel söz konusu değil.

Levhada hapis kalktı mı duruyor mu

-Yeni TTK’da en yadırgadığım düzenlemelerden biri de “işletmenin unvanı” ile ilgili levhanın asılmaması veya unvanın görülebilir bir yere yazılmaması ile ilgili “iki yıllık” hapis cezasıydı. Demek ki birisi biz fark etmeden levhayı götürse, biz hapse gireceğiz. Olacak iş değil!

Sorum şu; bu “ucube” düzenleme değişiyor mu yoksa aynen kalıyor mu?

YANIT: Rahat olunuz. Sizin deyiminizle o “ucube” düzenleme değişiyor.

İşletme unvanını işyerinin görünen bir yerine yazmayan veya levha asmayana hapis cezası bütünüyle kalkıyor. Bu durumda sadece iki bin lira “idari para cezası” kesilecek.

Yeni TTK’ya göre kiracıyı tahliye edebilecek miyim

-Evimi iki yıl önce, yaşlı bir kadına kiraya verdim. Başlangıçta kira oğlu tarafından düzenli yatırılıyordu. Sekiz aydır, bir lira bile kira alamadım. Oğlu “İşlerim kötü, biraz daha bekleyin ödeyeceğim” diyor ama benim de başka gelirim yok. Birçok derde deva olacağı açıklanan bu Yeni TTK, kiracıyı tahliye etmemi de sağlayacak mı?

YANIT: Üzüleceksiniz ama hayır!

Yeni TTK ‘da “kirasını ödemeyen kiracıyı tahliye” ilgili bir düzenleme yok.

Kiracının tahliyesi ve kira alacağınızın tahsili için, noterden ihtar çekerek işlemleri başlatmanız gerekiyor. Size tavsiyemiz, bir avukata başvurup bu işlemleri bir avukat aracılığıyla yapmanızdır.

Şirketten para çekemezsek ne yiyip ne içeceğiz?

-Şirketten para çekmek yasak, çekersen para cezası. Onu da ödemezsen hapis, diyenlere soruyorum; peki biz ne yiyip ne içeceğiz? Çoluk çocuk nasıl okuyacak onlara nasıl üst baş alacağız.

Bir de bunları açıklar mısınız?

YANIT: Sorunuzun iki yanıtı var.

1. Şirketten “ücret” alabilirsiniz. Şirket de size ödediği ücreti “gider” yazar. Daha az “geçici kurumlar vergisi” öder.

2.a) Şirketiniz, (varsa) geçmiş yıl kârlarını ortaklara dağıtabilir.

b) Şirket ortaklarına (2012’de) “kâr payı avansı” dağıtabilir.

Kâr dağıtımı, yüzde 15 stopaja tabi. Tamamı 50 bin lirayı aştığında yıllık gelir vergisi beyannamesi ile yarısını beyan edeceksiniz. Ancak, rahat olun, 2012 yılında elde ettiğiniz kâr payı 275 bin 600 TL’yi aşmadığı sürece, ödenecek gelir vergisi çıkmıyor.

Hemen belirtelim, yapılacak olan değişiklikle şirkete borçlanmada hapis cezası da kalkıyor.

Limited şirket ortağının başka şirkette ücretli çalışması

– Bir limited şirketin ortağı olarak Bağ-Kur (4/b) sigortalısıyım. Yakında bir başka şirkette SSK’lı (4/a’lı) çalışacağım. Hangi sigortam esas olacak ve Yeni TTK’da buna bir sınırlama var mı?

YANIT: Yeni TTK’da herhangi bir sınırlama yok. Bundan böyle, ücretli olarak çalışmaya başladığınızda SSK (4/a) sigortalılığınız esas alınacak. Başvurunuza gerek kalmadan sistem Bağ-Kur sigortalılığınızı sona erdirecek.

Yeni TTK’daki 2 ayrı cezanın farkı ne?

– Yeni TTK’da çok sayıda “adli para cezası” var. Yapılacak olan değişiklikte de bunların önemli kısmının “idari para cezası” olarak değiştirildiği belirtiliyor. İkisi de “para cezası” olduğuna göre, adı “adli” ya da “idari” para cezası olsa ne fark eder?

YANIT : Çok şey fark eder.

Adli para cezasında, para cezası örneğin 300 gün karşılığı verilen adli para cezası ödenmezse, hakimin karşısına çıkarılmadan ve erteleme de söz konusu olmadan, “doğrudan 300 gün hapis cezası” uygulanıyor.

İdari para cezası olayında ise, ceza ödenmediğinde hapse dönüşmesi söz konusu değil.

GEÇİCİ İLMÜHABER YENİ TTK’DA DA VAR MI?

– Hisse senedinin, yeni adıyla pay senedinin yerini alan “geçici ilmühaber” yeni TTK’da da var mı?

YANIT: Evet, var. Yeni TTK’ya göre de “geçici ilmühaber”, pay senedinin yerini alıyor.